İklim Değişikliği Hakkında MEB’nın Planladığı Çalışmalar

İklim, uzun yıllar boyunca gözlemlenen hava koşullarını ve bu koşulların değişkenliğini ifade etmektedir. Hava durumu ise hava sıcaklığı, nemlilik, yağmur, rüzgâr veya kar gibi günlük atmosfer koşullarının ve olaylarının tümünü ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Dünya Meteoroloji Örgütü’nün (WMO) Hava, İklim ve Su Aşırılıklarından Kaynaklanan Ölümler ve Ekonomik Kayıplar Atlası’nda şu veriler yer alıyor:

1970-2019 yılları arasında hava, iklim ve suyla ilgili tehlikelere atfedilen 11.000’den fazla afet var. Bu afetler yaklaşık 2 milyon ölüme ve 3,64 trilyon $ üzerinde ekonomik kayba neden olmuştur.

Küresel ısınmaya yol açan sera gazları esas olarak fosil yakıtların yakılması, sanayi, ulaştırma, arazi kullanımı, arazi kullanımı değişikliği ve ormansızlaşma, katı atık yönetimi ve tarımsal etkinliklerden kaynaklanmaktadır.

UNESCO, eğitimi iklim değişikliğine uluslararası müdahalenin bir parçası haline getirmek için çalışmaktadır.

EĞİTİMDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ETKİLERİNİN İŞLENMESİ

Eğitim, iklim eylemini teşvik etmek için çok önemlidir. İnsanların iklim krizinin etkilerini anlamasına ve ele almasına yardımcı olarak, onları değişimin aracıları olarak hareket etmek için gereken bilgi, beceri, değer ve tutumlarla güçlendirmektedir.

TBMM Komisyon çalışmalarından elde edilen neticeler sonucunda ders kitaplarında, küresel iklim değişikliğinin ve etkilerinin anlaşılması amacıyla öğretim programlarının öğrenciye aktif rol verecek şekilde düzenlenmesinin gerekli olduğu belirtilmiştir. Anı zamanda öğrencilere, ders dışı ve ders içi faaliyetlerle iklim değişikliğinin etkilerine dair farkındalığın bir kazanım olarak verilmesi düşünülmüştür. Ayrıca sürdürülebilirlik kavramının somut olarak benimsetilmesinde sıkıntılar olduğu görülmüştür. Bu maksatla öğrencilerin aktif katılım yöntemi ile düzenlenen faaliyetlerde yer almalarının sağlanması ve gerekliliği vurgulanmıştır.

MEB birimlerindeki hizmetler için gerekli olan belge ve dokümantasyon yönetimi vb. işlemlerin süreç yönetiminde çevre dostu uygulamalara yer verilmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda mevcut uygulamaların gözden geçirilmesi, çağın gereklerine uygun doğal kaynak kullanımının azaltılması, yenilikçi ve sürdürülebilir çevre dostu uygulamaların yaygınlaştırılması önemli hedefler arasında yer almaktadır.

Milli Eğitim Bakanlığınca eğitim ortamlarını iyileştirmek, okullar arasındaki farklılıkları azaltarak fırsat eşitliğini sağlamak, öğretmenlerin mesleki gelişimlerini desteklemek, okul iklimini güçlendirmek ve okulun fiziki ortamlarının bakım, onarım ve donatım ihtiyaçlarını karşılayarak eğitimin niteliğini artırmak amacıyla “Temel Eğitimde 10.000 Okul” projesi başlatılmıştır. “Temel Eğitimde 10 Bin Okul Projesi” ile “Çevre ve İklim Değişikliği Farkındalık Eğitimi” kapsamında öğretmenlere eğitim verilmiştir. Eğitim alan öğretmenlerimiz tarafından da anaokulu, anasınıfı, ilkokul ve ortaokul kademelerindeki öğrencilere ve öğretmenlere eğitimler verilmiştir.

Planlanan Çalışmalar

•Proje kapsamındaki iyi uygulamalardan yola çıkılarak öğrencilerimizin; küresel iklim değişiklikleri ile ilgili sürdürülebilirliğin, enerji verimliliğinin, su tasarrufunun, atıkların yönetilmesinin ve çevreye karşı duyarlılığın çok önemli olduğunu anlamalarını sağlayacak farkındalık eğitimlerinin yapılması,

•Eğitim kurumu yöneticileri, öğretmenleri ve personeline çevre ve iklim değişikliği eğitimlerinin (yüz yüze eğitim/ uzaktan eğitim modülleri) verilmesi,

•ÖBA’da “Atık Yönetimi ve Sıfır Atık Semineri” ile “İklim Değişikliği ve Çevre Eğitimi Semineri” yapılması,

•İklim değişikliği ile ilgili öğretmen, öğrenci ve özel gereksinimi olan öğrencilere yönelik farkındalık oluşturmak amacıyla çizgi film animasyon, kitap, afiş, broşür, video, kamu spotu, bülten, dergi vb. eğitici materyallerin tasarlanması,

•Bakanlığımıza bağlı eğitim kurumlarında iklim değişikliğinden kaynaklanan afetlerde alınacak önlemler, iklim değişikliğinin tarımsal üretim, su kaynakları, çevre ve halk sağlığı üzerine etkileri, enerji verimliliği ve enerji tasarrufu, hava, su ve toprak kirliliği, su kaynaklarının korunması ve su tasarrufu, geri dönüşüm ve sıfır atık konularında faaliyetler gerçekleştirilmesinin gerekliliğinin vurgulanması,

•Çeşitli araçlar kullanılarak iklim değişikliği kaynaklı etkinliklerin düzenlenmesi (EBA’ ya eğitim modülleri eklenmesi, dijital oyunlar vb.), iklim değişikliğine yönelik ÖBA ve EBA için yeni programlar tasarlanması ve mevcut eğitim programlarının gözden geçirilerek güncellenmesi,

•Bu kapsamda eğitimin tüm kademelerinde farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla ölçme araçlarından yararlanılması,

•“Ders Dışı Eğitim Çalışmalarına Dair Esaslar”a iklim değişikliği konulu etkinliklerinin dâhil edilmesi, iklim değişikliğine yönelik, pilot okullarda ve BİLSEM’ lerde atölyelerin kurulması,

•Küresel iklim değişikliğine yönelik ulusal (TÜBİTAK vb.) ve uluslararası projelerin (Erasmus+, eTwinning vb.) hazırlanması, çevre ve iklim değişikliği konularında karşılıklı bilgi alışverişinin yapılması, eğitimlerin planlanması ve uygulanması, çalıştayların düzenlenmesi, yeşil ve sürdürülebilir okulların yaygınlaştırılması,

•Öğrencilerin dijital ortamda atıklarını hesaplamalarını sağlayacak faaliyetler düzenlenmesi, diğer kamu kurumları, kuruluşlar, özel sektör kuruluşları, yerel yönetimler, çeşitli meslek odaları/birlikleri ve sivil toplum kuruluşları ile iş birliği yapılması,

•Bakanlığımızın resmi yazışmalarında ve internet sayfasında iklim değişikliği konulu logo kullanılması ile karneler, kitaplar vb. basılı materyale karekod eklenmesi gibi çalışmalarla iklim değişikliği konusunda öğrencilerin sorumluluklarını bilen ve yerine getiren bireyler olarak yetiştirilmeleri,

•Velilere yönelik seminerler düzenlenmesi; farklı yaş gruplarından öğrencileri, aileleri ve eğitim personelini bir araya getirecek okul veya okul dışı öğrenme ortamlarında panel, forum, sergi, yarışma, biyoçeşitlilik envanteri oluşturma vb. çalışmalarının planlanması sağlanacak.