6. Hafta

Öğrenme Çıktıları	BTY.5.1.5. Bilgisayar sistemlerini çözümleyebilme
Süreç Bileşenleri	a) Bilgisayar sistemlerinin temel bileşenlerini belirler. b) Bilgisayar sistemlerinin temel bileşenleri arasındaki ilişkileri belirler.
İçerik Çerçevesi	Bilgisayar Sistemlerinin Kullanımı

KONU ÖZETİ

Dijital Hafıza Birimleri

Dijital ölçü birimleri, bilgisayarların ve dijital cihazların veri miktarını ölçmek için kullandığı birimlerdir. Temel olarak bit ve bayt (byte) üzerine kuruludur.

Her bir üst birim, bir öncekinin 1024 katıdır (bilgisayar sistemlerinde ikili taban kullanıldığı için).

• Bit hızları (örneğin internet hızı) genellikle bit/saniye (bps) cinsinden ölçülür.
  Örnek: 100 Mbps = saniyede 100 megabit.
• Depolama kapasitesi ise genellikle bayt cinsinden ölçülür.
  Örnek: 500 GB sabit disk

Veri Depolama Yöntemleri

Yazılımlar

Donanım birimlerini yöneten ve bilgisayarı etkin bir şekilde kullanmamızı sağlayan program,
uygulama ve oyunlar gibi kodlar bütününe yazılım denir. Yazılımlar iki ana gruba ayrılır.

1. İşletim Sistemi Yazılımları: Donanım ve yazılımların kullanılmasını sağlayan, kullanıcı ile cihaz arasında etkileşimi sağlayan, tüm mobil ve masaüstü cihazlarda var olan temel yazılımdır. Bir bilgisayara ilk yüklenen yazılım türüdür. Bu yazılımlara Windows, Pardus, Linux Ubuntu, Android, iOS, MacOS gibi işletim sistemleri örnek verilebilir.
2. Uygulama Yazılımları: Bilgisayara/mobil cihazlara işletim sistemi yazılımı yükledikten sonra ihtiyaç ve isteğimize göre yüklenen diğer tüm yazılımlardır. Görsel düzenleme yazılımları, oyunlar, internet tarayıcı yazılımları, ofis yazılımları, antivirüs programları gibi tüm yazılımlar bu kapsama girer.

Türkiye’nin yerli ve milli işletim sistemi Pardus’tur. Linux çekirdeği üzerine tasarlanmıştır. Adını Anadolu Parsı’ndan alan Pardus, TÜBİTAK tarafından geliştirilmeye devam etmektedir. İncelemek ve ücretsiz indirmek için pardus.org.tr adresini ziyaret edebiliriz.

Bulut Depolama Hizmetleri

Hangi Depolama Birimi Ne Kadar Veri Saklayabiliyor?

Doğru depolama birimi aygıtını, doğru kapasite büyüklüğüyle eşleştirelim.
İpucu: Oyunda, USB belleğin kapasitesi hafıza kartının kapasitesinden ve harici diskin kapasitesi sabit diskten fazla verilmiştir.

Klavye Tuşları Resimli Anlatım

Bu PDF formatındaki sunumda öğrencilerimizin klavyedeki en çok kullanılan önemli tuşların ne işe yaradığını anlamalarını istiyoruz. Bununla beraber resimli anlatımla desteklediğim sunumda yer alan klavye tuşlarının işlevlerini, akıllı tahtada veya bilgisayarda uygulayarak daha iyi kavranmasını sağlayabiliriz.

Klavye Tuşları Bilgi Yarışması

Klavye bilgimizi test edeceğimiz bilgi yarışması oynamaya ne dersin?

Klavyedeki Özel Tuşları Tanıyalım

Bu etkinlikte öğrenciler, klavyedeki özel tuşların yerlerini öğrenip tanıyacaklardır. Öğrencilerin klavyede yer alan Ctrl, Esc, Shift, Enter, Alt, Caps Lock, Space (Boşluk), Tab, Backspace, Delete gibi özel tuşları tanımaları ve yerlerini öğrenmeleri amaçlanmaktadır.

Uygulama Adımları:

1. Öğrencilere boş Q klavye şablonu dağıtılır.
2. Öğretmen, özel tuşların işlevlerini sınıfla birlikte açıklar.
   • Ctrl (Control): Kısayol tuşu olarak kullanılır.
   • Esc (Escape): İşlemi iptal eder veya geri döner.
   • Shift: Büyük harf veya alternatif karakter yazmak için kullanılır.
   • Alt: Klavye kısayollarında kullanılır.
   • Enter: Komutu veya işlemi onaylar.
   • Tab: Sekme geçişlerinde kullanılır.
   • Caps Lock: Sürekli büyük harfle yazmayı sağlar.
   • Backspace: Geriye doğru silme işlemi yapar.
   • Delete: Seçili öğeyi siler.
   • Space (Boşluk): Boşluk bırakır.
3. Öğrencilerden, çalışma kâğıdındaki boş klavye üzerinde bu tuşların yerlerini bulmaları istenir.
4. Belirledikleri tuşları renklendirerek veya işaretleyerek gösterirler.
5. Her tuşun yanına, işlevine dair kısa bir not eklemeleri teşvik edilir.

KONU TESTİ

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Sınıf öğrencileri için konu testi olarak hazırladım. Test, 20 sorudan oluşuyor. Buna bağlı olarak bu testi çözerek Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi yazılı sınavına hazırlanabilirsiniz.

Konu testi, MEB Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi 5. Sınıf müfredatına ve kazanımlarına uygundur.

“Sıfır Atık” kapsamında kağıt kullanımını azaltmak için testleri çevrim içi çözebiliriz.

Testin tamamını çözdükten sonra aldığınız puanı görüntüleyebilirsiniz.

YAPRAK TEST

Kağıt üzerinde test çözmek isteyenleri unutmadım. Görüldüğü üzere dileyen aşağıda paylaştığım 20 sorudan oluşan testi, yaprak test olarak bilgisayarınıza indirip çıktı alabilir ve çözebilir.

Faydalı olması dileğiyle. Değerli yorumlarınızı da bekliyorum. Son olarak bir teşekkürü çok görmezseniz sevinirim.

NOT: Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi sunularına göz atmak için buraya tıklayınız.

ÖNEMLİ: Bu içerik, MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü’nün 10 Eylül 2025 tarihinde yayımlanan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Dersi Öğretim Programı (5. ve 6. Sınıflar) ile uyumludur.

Sıfırbir Yayınevi tarafından yayımlanan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım kitaplarımızı incelemek veya satın almak için aşağıdaki görsele tıklayınız.