Arduino & mBlock Uygulamaları – Açık Uçlu Sınav Soruları

5. ve 6. sınıf Robotik Kodlama dersi yazılı soruları, özellikle Arduino sensörleri, mBlock uygulamaları ve robot tasarımı gibi konuları içeren açık uçlu ve kısa cevaplı sınav soruları ile öğrencilerin analitik düşünme becerilerini ölçmek için hazırladığım sorulardan oluşuyor. Bu yazıda, ortaokul seviyesinde Robotik Kodlama dersi veren öğretmen arkadaşlarım için hazırlanmış örnek sorulara ve cevap anahtarına yer verdim. Ayrıca öğrenciler için görsel destekli bir çalışma yaprağı örneği de sundum. Bu içerik, hem yazılı sınav hazırlıklarınızda hem de sınıf içi değerlendirme çalışmalarınızda size rehber olacaktır.

Robotik kodlama eğitimi, öğrencilere sadece teknoloji okuryazarlığı değil aynı zamanda algoritmik düşünme, problem çözme ve sistematik tasarım gibi beceriler kazandırmaktadır. Bu becerilerin ölçülmesi için klasik test sorularının ötesine geçmek önemlidir. Açık uçlu sorular, öğrencilerin düşünme biçimlerini daha net ortaya koyar ve robotik sistemleri gerçekten anlayıp anlamadıklarını gözlemleme fırsatı sunar.

Aşağıda yer alan örnek sorular, 6. sınıf düzeyinde, hem Arduino temelli devre elemanları hem de mBlock üzerinden programlama bilgilerini içerecek şekilde tasarlanmıştır. Her sorunun altında kısa ve net cevap anahtarları yer almaktadır.

📄 Sorular

1-	Potansiyometreyi Arduino’ya bağlarken neden analog pinlerden birini kullanırız?
2-	Bir sensörden gelen değer sürekli değişiyorsa, bu veriyi hangi tür pinle okumalıyız ve neden?
3-	Buzzer’dan çıkan sesi değiştirmek istesek hangi tür pinleri kullanmamız gerekir?
4-	Bir robotun ışığa yönelmesini sağlayan bir sistem yapmak istesek hangi sensörü kullanırız ve nasıl bir algoritma geliştiririz?
5-	Eğer birden fazla LED’i sırayla yakmak istersek kodda nasıl bir yapı kurmamız gerekir?
6-	Servo motorla çalışan bir kol tasarlarken, açının hassas ayarlanması neden önemlidir?
7-	Bir proje yaparken önce devreyi mi kurmalıyız, yoksa önce kodu mu yazmalıyız? Neden?
8-	mBlock 5 uygulamasında Arduino ile çalışırken neden “Arduino” uzantısını projeye eklememiz gerekir?
9-	Sürekli olarak bir sensör verisini izlemek için mBlock’ta hangi kontrol bloğu kullanılır?
10-	mBlock’ta “yeşil bayrak tıklandığında” bloğu neden Arduino projelerinde çalışmaz?
11-	mBlock’ta servo motor kontrolü için hangi değer aralığı girilmelidir?
12-	mBlock’ta potansiyometreden gelen değeri okuyup LED parlaklığını değiştirmek için hangi pin türleri kullanılır?
13-	mBlock’ta yapılan bir projenin Arduino’ya yüklenmesi için hangi adımlar sırasıyla yapılmalıdır?
14-	mBlock ile çalışan bir Arduino projesi yaptınız. LED yanmıyor. Yazılımsal olarak hangi kontrolleri yaparsınız?
15-	Dokunma sensörünün robotik projelerde nasıl çalıştığını ve hangi amaçla kullanıldığını açıklayınız.

📄 Cevap Anahtarı

1-	Çünkü potansiyometre, sürekli değişen (analog) bir değer üretir. Analog pinler bu değerleri okuyabilir.
2-	Analog pin kullanılmalı çünkü sürekli değişen (analog) verileri okuyabilir.
3-	Buzzer’dan çıkan sesi değiştirmek istesek PWM (örneğin pin 9 gibi) destekleyen dijital pin kullanılmalıdır.
4-	LDR (ışık sensörü) kullanılır; ışığın yoğunluğuna göre motorlar yönlendirilerek ışık yönüne hareket ettirilir.
5-	Döngü kullanılarak LED’ler sırayla YÜKSEK yapılır, “1 saniye bekle” kod bloğu ile süre verilir.
6-	Doğru ve istenilen konuma ulaşmak için açının hassas ayarlanması gereklidir, aksi takdirde hata olur.
7-	Genellikle önce devre kurulur, çünkü donanıma göre kod şekillendirilir. Kod devreye uygun şekilde tasarlanmalıdır.
8-	Çünkü Arduino blokları bu uzantı ile etkinleştirilir. Yoksa Arduino’ya özel komutlar görünmez.
9-	“Sürekli tekrarla” döngüsü kullanılır.
10-	Çünkü Arduino, bilgisayardaki sahne ile değil doğrudan donanım ile çalışır. Sahne komutları Arduino’ya etki etmez.
11-	Açılar 0 ile 180 arasında verilmelidir.
12-	Potansiyometre analog girişe, LED PWM destekli dijital çıkışa (örneğin pin 3, 5, 6) bağlanır.
13-	Kod yazılır, USB ile bağlanılır, bağlantı yapılır, seri port seçilir, “Upload Code” butonuna basılır.
14-	Pin numarası doğru mu, YÜKSEK/DÜŞÜK doğru kullanılmış mı kontrol edilir.
15-	Parmak teması algılar; genellikle buton gibi kullanılır, temasla bir işlemi başlatır veya durdurur.

📌 Görsel Destekli Çalışma Yaprağı

Öğrencilerin daha motive edici bir şekilde öğrenmelerini sağlamak adına, hazırlanan soruları A4 çalışma kağıdı formatında da sunuyoruM. Bu çalışma yaprağı, sınıf içi etkinliklerde kullanılabilir ya da ödev olarak verilebilir. Ben çalışma kağıdı olarak verip, internetten araştırma yapmalarını ve cevaplandırmalarını istedim.

Öğrencilerin üretkenliğini artıran, teknolojiyi anlayarak kullanan bireyler olarak yetişmesini hedefleyen Robotik Kodlama dersi, doğru ölçme ve değerlendirme teknikleriyle daha etkili hale gelir. Siz de bu açık uçlu soruları kendi sınıfınızda uygulayarak öğrencilerinizin düşünme becerilerini destekleyebilirsiniz.

Farklı soru örnekleriniz varsa yorum kısmından bana yazabilirsiniz.